تحقیق بازگشت به آرزوي سقراط 28 ص
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 34 صفحه
قسمتی از متن word (..docx) :
1
بازگشت به آرزوي سقراط
برنامه درسي آموزشي فلسفه به كودكان چيست؟
به منظور آموزش شناختي اثر بخش، كتاب هاي راهنماي آموزش لازمند تا تمرين هايي را براي تقويت مهارت شناختي و طرح بحث تهيه كنند و باعث شكل گيري مفهوم شوند.
دكتر يحيي قائدي
تصور كنيد فلسفه رشته اي است كه درسطح دانشكده ها تدريس مي شود . اكنون بايد تلاش شود تا اين رشته به دوره هاي آموزش ابتدايي و متوسطه تسري داده شود. در اينجا دو نياز عمده وجود دارد 1) يك برنامه درسي جديد 2) آماده كردن معلمان براي آموزش فلسفه در اين دوره ها. تا سال 1980 فقط يك برنامه درسي فلسفه براي كودكان وجود داشت كه به وسيله مؤسسه پيشبرد فلسفه براي كودكان(۱) منتشر شده است. اين برنامه درسي مبتني برپيش فرض هايي درباره كودكان است، اهدافي دارد و كتب و منابعي را تهيه نموده است كه در اختيار معلمان و دانش آموزان قرار مي گيرد تا در فرايند اجتماع پژوهشي كلاس درس در مدارس بتوانند ازآن استفاده نمايند. تمام اين اقدامات به همت ماتيوليپمن(۲) كه براي مدتها مسئول مؤسسه APC Iبود، صورت گرفته است.
پيش فرض ها :
۱. اين برنامه درسي بايد نسبت به مكاتب فلسفي مختلف بي طرف باشد، درعين حال در كل بايد نمايانگر فلسفه اي باشد .
۲. اين برنامه درسي بايد به شكل غير تلقيني تدريس شود .
۳ . كودكان و فلاسفه هر دو از دنيا در تحيرند. بنابراين كودكان در صورتي كه ايده هاي فلسفي به زبان قابل درك براي آنها تنظيم شده باشد، مي توانند ايده هاي فلسفي را بپذيرند و ايده هاي فلسفي خود را اختراع كنند به طور خلاصه كودكان پيوندي طبيعي با فلسفه دارند.
۴. حركت هاي منطقي كه كودكان در مكالمات خود به كار مي گيرند، كاملا… از حركت هايي كه فلاسفه مي كنند، متفاوت نيستند، هر دو داراي پيش فرض، استنباط، تعريف اصطلاحات، ساخت ايده، طبقه بندي و تحليل موارد مبهم هستند .
۵ . بسياري از مهمترين اصطلاحاتي كه فلاسفه از آن استفاده مي كنند در واژه هاي مورد استفاده كودكان هم يافت مي شود. نظير خوبي، درستي و انصاف ( دراخلاق ) حقيقت، امكان و درستي( درشناخت شناسي ) زيبايي و هنر ( در زيبايي شناسي ) دليل و مفهوم ( درمنطق ) فرد، زندگي و دنيا ( درمتافيزيك)
6. سئوالاتي كه كودكان مي پرسند، شبيه سئوالاتي است كه فلاسفه مي پرسند، دردوگروه سئوالاتي پرسيده مي شود كه ديگران آن را مسلم مي پندارند.
۷. تصور اينكه كودكان غرق در تجربه هاي محسوس مورد علاقه شان هستند و درباره ايده هاي مجرد بحث نمي كنند، سراسر خطاست. در حقيقت اين پيش داوري يك بزرگسال است كه باعث شده است كودكان درزمينه ايده هاي مجرد رشد نكنند.
۸. وقتي الگوهايي ازتفكرخوب در اختيار كودكان قرارداشته باشد، بهتر فكر مي كنند. اين الگوها ممكن است معلمان كتاب ها ويا همسالان آنها باشند. بويژه مهم است كه كتاب هايي كه براي كودكان نوشته ميشود با الگوهايي از كودكان انديشمند همراه گردد و كلاس درس به صورت يك اجتماع پژوهشي اداره شود.
۹. كودكان وقتي بيشتر ياد مي گيرند كه كتاب هايشان به شكل داستان باشد، نظير داستانها و قصه هاي كوتاه و يا به شكل ادبيات نظير شعر، زيرا اين امر آنها را قادر مي سازد تا معاني زمينه اي فراري را كه درمتون توضيحي قرار دارند را بفهمند و اين معاني را به عنوان جزيي از يك كل سازمان يافته درك كنند.
۱۰ . هرچند هوش به صورت هاي مختلف خود را نشان مي دهد، اما در كلاس درس رايج ترين نمود هاي آن زبان نوشتاري و شفاهي است، كودكان به استدلال كلامي در زبان معمولي نياز دارند، استدلال نمادين دردرجه دوم اهميت است.
11 . كودكان در پي معاني هستند و احتمالا” يافتن چنين معاني ايي براي آنها انگيزشي بزرگ به شمار مي رود.
2
12. به منظور آموزش شناختي اثر بخش، كتاب هاي راهنماي آموزش لازمند تا تمرين هايي را براي تقويت مهارت شناختي و طرح بحث تهيه كنند و باعث شكل گيري مفهوم شوند.
۱۳ . براي حفظ كيفيت و يكپارچگي رشته هاي تحصيلي، تمرين ها بايد توسط متخصصان برنامه درسي همان رشته نوشته شود نه به وسيله معلمان ديگر.
۱۴ . آموزش شناختي اثر بخش بر تقويت چهار دسته از مهارت ها متمركز است: مهارت هاي استدلال، تحقيق، شكل دهي مفهوم و مهارت هاي ترجمه.
۱۵. تعقل و استدلال يك مهارت است و به وسيله آموزش شناختي كه شامل الگوسازي، مربي گري(۳) و تفكر عملي است به بهترين نحو آموزش داده مي شود.
هدف هاي فلسفه براي كودكان :
۱ . بهبود توانايي تعقل
۲ . پرورش خلاقيت 3
۳ . رشد فردي و ميان فردي
۴. پرورش درك اخلاقي
۵ . پرورش توانايي مفهوم يابي در تجربه: بررسي شقوق مختلف، بررسي بي طرفي، بررسي انعطاف پذيري دلايل ارايه شده براي باورها ، بررسي جامعيت ، بررسي روابط جزء و كل
ليپمن به عنوان بنيانگذار :
ليپمن استاد سابق دانشگاه كلمبيا و استاد فعلي دانشگاه مونتكلير آمريكا و مدير مؤسسه پيشبرد فلسفه براي كودكان است .وي از سال 1969 با طراحي و اجراي برنامه اي با عنوان فلسفه براي كودكان ( p4c )تلاش نموده است تا فلسفه را به جايگاه واقعي خويش آنگونه كه سقراط مد نظر داشت - بازگرداند. به نظر او فلسفه ويژه بزرگسالان نيست و كودكان نيز مي توانند آن را انجام دهند. او فلسفه را در معناي فلسفيدن به كار برد، كاري كه كودكان مي توانند آن را انجام دهند و به طور ذاتي مستعد انجام آن هستند. ليپمن با انجام اقدامات متعدد و تلاش پي گير و بي وقفه تلاش نموده است تا به هدف فوق دست يابد. يكي از اقدامات مهم او تدوين برنامه درسي فلسفه براي كودكان در قالب قصه، رمان و داستان كوتاه براي كودكان به همراه راهنماي آموزش آنها براي معلمان است. اسامي برخي از اين كتابها عبارتند از :
۱. پايه اول و دوم
برنامه درسي شامل قصه هايي است كه در كتاب سه جلدي الفي گردآوري شده است و يك راهنماي آموزش به نام فكر كردن دست جمعي براي راهنمايي و آموزش معلمان تدارك ديده شده است. در اين پايه ها بر فراگيري زبان با توجه به اشكال استدلال ضمني در محاورات روزمره كودكان تأكيد مي شود .
پايه سوم
اين برنام شامل يك داستان كوتاه به نام پيكسي است و يك راهنماي آموزش معلم به نام به دنبال معني، براي معلمان تدارك ديده شده است. در اين برنامه تأكيدهاي پايه دوم ادامه پيدا مي كند.
پايه چهارم
اين برنامه شامل داستان كيووگس است و راهنماي آموزشي معلم به نام شگفتي دردنيا آن را همراهي مي كند و هدف آن آوردن كودكان به سطحي است كه بتوانند استدلال صوري مراحل بعدي را توليد كنند. به ساختارهاي معناشناسي و نحوي نظير ابهام و تضاد، مفاهيم ارتباطي و تصورات فلسفي انتزاعي نظير عليت، زمان، مكان، عدد، شخصي، طبقه، گروه توجه بيشتري خواهد شد .
3
پايه پنجم و ششم
اين برنامه درسي شامل داستان كشف هري استاتلمير است كه يك راهنماي آموزش معلم تحت عنوان كاوش گري فلسفي همراه آن است. در اينجا برروي فراگيري منطق صوري و غير صوري تأكيد مي شود. اين داستان الگويي گفتگويي ارايه مي كند كه در آن كودكان با يكديگر و با معلم به گفتگو مي پردازند. اين داستان در يك كلاس درسي كودكان تنظيم شده است. جايي كه آنها شروع به درك بنيادهاي استدلال منطقي مي كنند. اين زماني رخ مي دهد كه هري به كلاس درس توجه ندارد، مي گويد ستاره دنباله دار يك سياره است، زيرا شنيده است كه ستاره هاي دنباله دار پيرامون خورشيد مي گردند، همان كاري كه سياره ها انجام مي دهند. اين داستان يك الگوي آموزشي غير اقتدار گرا و ضد تلقيني(۲۰) است اين داستان ارزش كاوشگري و استدلال را درنظر مي گيرد وپرورش روش هاي جايگزين تفكر و تصور را تشويق مي كنند و نشان مي دهد كه كودكان مي توانند از يكديگر بياموزند. در اين داستان تلاش شده است خطوط كلي زندگي ترسيم شود و كودكان را در يك اجتماع كوچك مشاركت دهد. كودكان مي آموزند به يكديگر احترام بگذارند و هر لحظه آماده كاوشگري و مشاركت باشند.
كاوشگري فلسفي، راهنماي آموزش كشف هري استاتلمير، ايده هاي فلسفي برآمده از هر فصل داستان را شناسايي مي كند و بذاي اجراي آن در كلاس، طيفي از تمرينات و فعاليت ها را براي هر ايده تدارك مي بيند. در اين روش محتواي فلسفي داستان از طريق بحث ها و فعاليت هايي كه اطلاعات را در كل كلاس در يك اجتماع پژوهشي ارتقاء مي دهد. به تمرين گذاشته مي شود.
پايه ششم
اين برنامه درسي شامل داستان هاي كوتاه نوين است. كه پيش فرض هاي اساسي كاوشگري علمي را بررسي مي كند. اين كار از طريق به بحث گذاردن فرض هاي اساسي كار عملي صورت مي گيرد تا كودكان بتوانند به سمت شناخت هدف ها و سودمندي هاي علم حركت كنند. دانش آموزاني كه فرصت هايي براي بحث پيرامون مفاهيمي نظير عينيت، پيش بيني، اثبات، اندازه گيري، تبيين، توصيف و عليت داشته اند، بهتر آماده خواهند شد تا با محتواي علمي رشته ها سرو كار داشته باشند و بهتر برانگيخته مي شوند تا در كاوشگري علمي همراه است.
پايه هاي هفتم تا نهم
با اين برنامه درسي، تأكيد بروي تخصصي ساختن اوليه فلسفه در حوزه هاي كاوشگري اخلاقي، هنرهاي زباني و مطالعات اجتماعي است. برنامه درسي كاوشگري اخلاقي براي دانش آموزان در پايه 7-9 شامل داستان ليندا است. و راهنماي آموزشي آن كاوشگري اخلاقي ناميده مي شود. ليندا دنباله اي براي داستان كشف هري است و بر روي موضوعاتي نظير خوبي، طبيعي صحبت واقعي و غير واقعي و ماهيت قواعد و استاندارد ها تمركز مي كنند موضوعات ديگري نظير حقوق كودكان، رابطه كار و جنسيت، تبعيض ( جنسي و شغلي ) و حقوق حيوانات نيز مورد بررسي قرار مي گيرد. ليندا علاقه مند است كه ارتباط دروني منطق و اخلاق را بداند اين برنامه درسي به دانش آموزان كمك مي كند تا در توجيه باورهايشان و توجيه برخي از انحرافات از الگوهاي معمولي زندگي، دلايل خوب ارائه دهند.
سوكي داستاني است درباره همان گروه از كودكان كه اكنون دانش آموزان سال اول دبيرستان هستند آنها با تكاليفي در نوشتن شعر و نثر مواجه هستند. اين داستان راهي را بررسي مي كند كه درآن اين گروه از نويسندگان با آن سرو كار دارند و برآن غلبه مي كنند و درضمن آنها موضوعاتي اساسي نظير تجربه و مفهوم را بررسي مي كنند، معياري براي ارزيابي نوشتن و ارتباط بين فكر كردن و نوشتن، ماهيت تعريف و تمايز بين فن و هنر ارائه مي شود. راهنماي آموزشي عبارت است از كتابي تحت عنوان نوشتن چرا و چگونه.
پايه هشتم تا د هم
شخصيت هاي داستاني در مارك اكنون درسال دوم دبيرستان هستند، يكي از آنها متهم به ويرانگري شده است و در تلاش براي شناسايي فرد گناه كار و مجرم، كلاس خود را مجبور به بررسي برخي موضوعات اجتماعي عمومي نظير عملكرد قانون، ماهيت بوروكراسي، نقش جنايت در جامعه مدرن، آزادي فردي و جايگزين هاي مفهوم عدالت مي بينند. راهنماي آموزش كاوشگري اجتماعي ناميده مي شود كه به اين مفاهيم و بسياري از مفاهيم ديگر در عمل و از طريق فعاليتهاي كلاسي و تمرين ها اشاره دارد.
پايه هاي يازدهم دوازدهم
اين برنامه درسي شامل تعدادي از رويكرد هاست كه هر كدام ازآنها حوزه هاي پيشرفته تري از تخصصي سازي فلسفه را ارائه مي كنند. پنج داستان مجزا هر كدام با راهنماي آموزشي خود شكل گرفته اند كه به حوزه هاي اخلاق، شناخت شناسي متافيزيك،
4
زيبايي شناسي و منطق اشاره دارد در هر كدام از اين حوزه ها مهارت هاي تفكر و تكنيك هاي بكار گيري چنين مهارت هايي معرفي مي شود و مهارت هايي كه در مراحل قبلي آمده بود تقويت مي شود .
قصه هاي من و فلسفه
داستان ها ي كندو كاو فكري اُميد
نوشته : پِر يسپرسن
ترجمه : مريم صفايي
داستان زير از نمونه داستان هايي است كه براي آموزش فلسفه براي كودكان استفاده مي شود . كه براي آشنايي خوانندگان با اين نوع داستان ها، ترجمه شده است.
جك در رختخواب است. صبح شده و اولين پرتوهاي نور كم كم هوا را روشن مي كند. پرندگان آواز مي خوانند و از درختان شبنم مي چكد. جك خواب مي بيند و در رختخواب قلط ميخورد، ناله و گريه مي كند. پس از آن، او از رختخواب بلند شده و در صورت خود دردي حس مي كند. يك دقيقه بعد با خيال آسوده لبخند مي زند و دوباره در رختخواب دراز مي كشد. درحالي كه پرندگان آواز مي خواندند و هوا روشن تر مي شود، جك خواب مي بيند. يك ساعت بعد بيدار مي شود، در حالي كه چشمان خود را مي مالد مي گويد،"چرا انسان ها خواب مي بينند؟ ما خواب مي بينيم تا بترسيم؟ خوشحال شويم؟ بفهميم كه چه كسي هستيم؟ يا درباره احساسات و افكار خود اطلاعات بدست آوريم؟"
جك هر شب خواب مي بيند، اما امشب خواب او نسبتاً بد بود. او نمي تواند خواب خود را فراموش كند. اغلب نمي توان رويا ها را به خاطر آورد، اما اين رويا براي او بسيار واضح است. به همين دليل او كاغذي از قفسه بر مي دارد، قلمش را پيدا مي كند و شروع به ترسيم مي كند. جك روياي خود را نقاشي مي كند: مردي درحال راه رفتن در خيابان شهري است كه جك نمي داند كجاست. تمام خانه ها به رنگ زرد هستند و در هر خانه يك درخت وجود دارد. تمام خانه ها شبيه به يكديگرند- با همان تعداد در و پنجره. تمام درختان همانند هم هستند- دقيقاً به بلندي هم و همانقدر كهن سال. حتي تعداد برگ ها و شاخه هاي درختان با هم تفاوت ندارد.
مرد به اطراف خود نگاه مي كند و نمي تواند راهش را پيدا كند. كسي در خيابان وجود ندارد تا بتواند سوال كند. مرد فرياد مي زند، بيمارستان كجاست؟ بايد به بيمارستان بروم . درهر خانه پنجره اي از هر خانه باز مي شود و از آنها صداهاي بلندي شنيده مي شود كه با هم مي گويند، سيصد متر برو جلوتر . مرد جلو مي رود و بيمارستان را پيدا مي كند. بيمارستان تنها ساختمان اين شهر است كه با ديگر ساختمان ها تفاوت دارد. اما آن هم مثل ديگر ساختمان ها به رنگ زرد است و درختي كه درجلوي آن قرار دارد مثل ديگر درختان نيست. او به در ساختمان نزديك مي شود و شاسي زنگ را فشار مي دهد تا داخل شود. لحظه اي بعد، درخود به خود باز مي شود ومرد با عجله داخل مي شود. مردي كه لباس بلند سياهي برتن دارد از او مي پرسد، چه مي خواهي؟ انگار صداي او از فاصله دور به گوش مي رسد. مرد مي گويد، من بيمار هستم قلبم دچار مشكل شده، امروز روز گرمي است و من بسيار ضعيفم. مي توانيد به من كمك كنيد؟ مرد سياه پوش مي گويد، مي تونم كارتتونو ببينم؟ مرد كارتي كوچك و پلاستيكي به او مي دهد و مي گويد، اميدوارم كارتم مشكلي نداشته باشد. مرد سياه پوش پاسخ مي دهد، معلوم خواهد شد
او كارت را مي گيرد و آن را در كامپيوتر قرار مي دهد. كل ديوار روشن ميشود و كارت ژنتيكي مرد به وضوح در اين صفحه نمايان شود. ژن ها يكي پس از ديگري نمايان مي شوند، اما ناگهان تصوير متوقف ميشود. مرد سياه پوش در حال جستجوي چيزي است. فلش كوچك سبز رنگي در صفحه ظاهر مي شود و به يك جفت ژن كه به نظر مي رسد از كار افتاد باشند اشاره دارد.
مرد سياه پوش مي گويد، ما نمي تونيم بهتون كمك كنيم
مرد با عصبانيت مي گويد، چرا نميتونيد؟ مسئله فكر مي كنم به قدر كافي واضح باشد.
- شما هيچ آينده اي نداريد و بايد هر چه سريع تر اينجا را ترك كنيد!
- آقا نمي توانيد استثناء قائل شويد؟