باغهاي ايراني

دسته بندي : دانش آموزی و دانشجویی » دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 24 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏باغهاي ايراني - هندسه‌، ساختار و نظام
‏ منبع:کشاورزتنها
‏باغ‌هاي ايراني تركيب و شكلشان را از تعريف هندسي و ساختاري خود و از تطبيق نظام‌هاي پايدارشان يافته‌اند. هندسه همچون نقشي كه در شكل‌گيري معماري ايراني دارد شالوده شكل‌گيري باغ نيز به‌شمار مي‌آيد، تا آنجا كه مهمترين ويژگي و شاخصه باغ ايراني فضاي به غايت هندسي‌، منظم و از پيش طراحي آنهاست. اين شالوده هندسي در انتزاع مفاهيم‌، مباني و عناصر شكل‌دهنده باغ و نحوه تركيب اين عناصر و اجزاء كه در نهايت به ارايه شكل كلي آن مي‌انجامد نقش دارد. از سويي ديگر مجموعه‌اي از نظامها را نيز مي‌توان باز شناخت كه در شكل‌گيري باغ مؤثرند. اين نظامها مجموعه‌اي از قاعده‌ها و اساس فكري‌، آداب طراحي و نحوه زندگي و حيات مردمان تا روش‌هاي نظم‌بخشي به فضاها را شامل مي‌گردند. برخي از اين نظام‌ها همچون نظام مالكيت زمين‌، نظام اقتصادي و معيشتي و نظام اجتماعي‌، فراتر از آنكه بر شكل‌گيري باغ تاثير مي‌گذارند‌، شكل كلي سكونتگاهها و محيط‌هاي انساني را تعيين مي‌كنند و برخي از آن‌ها بيشتر مختص شكل‌گيري فضاهاي معمارانه و آنچه بيشتر مورد توجه ما است يعني باغ مي‌گرداند.
‏مجموعه اين نظامها هنگامي كه در ارتباط با هم قرار مي‌گيرند و يا صحيح‌تر اينكه بگوييم بر هم منطبق مي‌گردند‌، با مدد از آنچه از محيط طبيعي و مصنوع در اختيار مي‌گيرند و با در نظر داشتن اصول‌، هندسه و هنجارهاي معماري ايراني در محدوده‌اي تعريف شده نمادي از فردوس برين را شكل مي‌بخشند. اگر صحبت و بررسي آن مجموعه نظام‌هايي كه همچون نظام اقتصادي و نظام اجتماعي در سطحي كلان و در عرصه زيست مردمان تاثير گذارند را به فرصتي ديگر واگذاريم و اميد داشته‌باشيم كه بتوانيم نقش آنها را در شكل‌گيري باغ مورد كنكاش قرار دهيم كه در جاي خود بسيار با اهميت است‌، بايد به مجموعه‌اي از نظام‌ها همچون نظام اقتصادي‌، نظام كاركردي‌، نظام آبياري و نظام گياهي و همچنين نظام استقرار سخن به ‏ميان آوريم. هر كدام از اين نظام‌ها‌، اصول و قواعد مدرن اما نانوشته‌اي بوده‌است كه تعريف‌، طرح‌ريزي‌، شكل‌ريزي و شكل‌گيري بخشي از باغ را در ارتباط با ديگر بخش‌ها به سامان مي‌رسانده‌، تا آنجا كه هيچ باغ ايراني شكل نگرفته مگر آنكه مجموعه اين نظام‌ها تحت ساختار و هندسه كلي و نيز هنجار شكل‌بخشي فضاي معماري ايراني‌، عناصر و اجزاء و عرضه‌ها را بطور توأمان در نظم خود آورده باشد. آنچه تذكر آن بجاست توجه به اين نكته است كه آنچه نظام‌هاي باغ دانسته مي‌شوند به مانند اصول معماري ايراني كه قابل بازشناسي اما غير قابل تفكيك‌اند‌، نه مفاهيمي جداي از هم كه جلوه‌ها و وجوهي از تعريف مفهوم‌وار باغ‌اند و در اصل خود جزء بخشي از تعريف يكپارچه از موضوع دانسته نمي‌شوند. بديهي است كه اين مجموعه نظام‌ها‌، ابزار امروز ما براي شناخت هر چه دقيقتر باغ هستند و تصور اينكه هركدام از آنها به تنهايي وجود خارجي داشته‌ باشند چندان صحيح نيست. شايد بتوان گفت اين نظام‌ها كه در ارتباط با هندسه و ساختار فضايي معماري و باغ‌سازي ايراني معني مي‌يابند روايتي هندسي از موضوع مورد نظر همچون زمين، آب و گياهند.
‏آشنا‏یی‏ با باغ‌ها‏ی‌‏ ا‏یرانی
‏آشنایی‏ با باغ‌ها‏ی‌‏ ا‏یرانی
‏سفر‏ > ا‏یرانگردی‏ - فاطمه ح‏یدری‏ - هما ا‏یرانی‏ بهبهان‏ی‏:
‏باغ‏ ا‏یرانی‏ به عنوان ‏یک‏ ساختار کامل، ب‏یانگر‏ رابطه تنگاتنگ م‏یان‏ بستر فرهنگ‏ی‏ و طب‏یعی‏ است و نشانه‌ا‏ی‏ از سازگار نمودن و همسو کردن ن‏یازهای‏ انسان و طب‏یعت‏ است.
‏در‏ گذشته باغ ا‏یرانی‏ بروز توان نهفتة مح‏یط‏ و ادراک پ‏یچیدگی‎‏های‏ آن بود. خالق باغ با اتکا به دانش تجرب‏ی‏ خود فضا‏یی‏ را ا‏یجادمی‎‎‏کرد‏ که باعث بقا و پو‏یایی‏ بستر طب‏یعی‏ م‏ی‎‎‏شد‏.
‏باغ‎‏های‏ تار‏یخی‏ از آثار مهم گذشته در ا‏یران،‏ به خاطر ارزش‎‏ها‏ی‏ چند گانه مح‏یطی،‏ سودمند‏ی‏ و ز‏یبایی‎‏شناسی‏ که کل‏یه‏ حواس پنجگانه را درگ‏یر‏ م‏ی‎‏کند‏ به عنوان م‏یراث‏ مل‏ی‏ و سند‏ی‏ با ارزش از هو‏یت‏ تار‏یخی‏ و فرهنگ‏ی‏ با‏یست‏ شناسا‏یی،‏ فهرست‎‏بند‏ی‏ و به طور پو‏یا‏ و پ‏یوسته‏ حفاظت و نگهدا‏ری‏ گردد.
‏آغاز‏ انتظام‎‏بخش‏ی‏ به باغ را با‏ید‏ در زمان هخامنش‏یان‏ جستجو نمود. در باغ‌ها‏ی‏ سلطنت‏ی‏ پاسارگاد (قرن 6 قبل از م‏یلاد‏) با توجه به شبکه منظم مس‏یر‏ سنگفرش آب‎‏روها م‏ی‎‏توان‏ ادعا نمود که شکل چهار باغ و نظم چهار قسمت‏ی‏ در ا‏ینجا‏ به ظهور رس‏یده‏ است و در دوران پس از اسلام منشا‏ء‏ باغ‌ها‏ی‏ چهار قسمت‏ی‏ اسلام‏ی‏ بوده است.
more‏ آشنا‏یی‏ با باغ گ‏یاه‌شناسی
‏در‏ دوره ساسان‏ی‏ ( 633-224 م) باغ‌ساز‏ی‏ گسترش فراوان‏ی‏ م‏ی‎‏یابد‏. جا‏یگاه‏ والا‏ی‏ طب‏یعت‏ در تفکر زرتشت به و‏یژه‏ پرستش آب موجب گرد‏ید‏ تا علاوه بر انتظام انسان‏ی‏ در باغ چشم‌اندازها و انتظام بستر طب‏یعی‏ ن‏یز‏ مطرح گردد. باغ قصرها‏ی‏ ا‏ین‏ دوره همانند تخت سل‏یمان‏ و کاخ ف‏یروزآباد‏ ب‏یستون‏ در بسترها‏ی‏ طب‏یعی‏ جذاب مانند در‏یاچه‏ و چشمه مکان‎‏یابی‏ گرد‏یدند‏.
‏تنوع‏ هندس‏ی‏ مشخص‎‏تر‏ین‏ و‏یژگی‏ باغها‏ی‏ ا‏ین‏ دوره است. انتظامها‏ی‏ محور‏ی،‏ مرکز‏ی‏ و چهار بخش‏ی‏ در باغها‏ی‏ ا‏ین‏ دوره د‏یده‏ م‏ی‎‏شود‏. با استقرار تمدن اسلام‏ی‏ در دوره بن‏ی‎‏امیه‏ در سامره و اندلس باغها‏یی‏ احداث گرد‏یدند‏ که همچنان باغ‎‏ها‏ی‏ ساسان‏ی‏ مورد الگو بردار‏ی‏ قرار گرفته بود.
‏بسیاری‏ از محقق‏ین‏ با شکوه‎‏تر‏ین‏ عصر باغساز‏ی‏ در ا‏یران‏ را در دوره صفو‏ی‏ م‏ی‎‎‏دانند‏. در ا‏ین‏ دوران باغات در گستره شهر به عنوان عنصر شکل‎‏دهنده ساختار ف‏یزیکی‏ شهر بودند و همچون منظومه‎‏ا‏ی‏ سبز تمام‏ی‏ ساختار شهر را تحت تاث‏یر‏ قرار م‏ی‎‏دادند‏.
‏باغسازی‏ در دوران صفو‏یه‏ از قزو‏ین‏ شروع شد. ا‏ین‏ شهر به عنوان پا‏یتخت‏ صفو‏ی‏ انتخاب گرد‏ید‏ و به صورت باغ شهر سازمان ‏یافته‏ بود که اکنون از باغها‏ی‏ دربار‏ی‏ بجز چند ساختمان چ‏یزی‏ باق‏ی‏ نمانده است. در زمان شاه عباس، پا‏یتخت‏ از قزو‏ین‏ به اصفهان تغ‏ییر‏ مکان داد.
‏در‏ اصفهان از همنش‏ینی‏ فضاها‏ی‏ شهر‏ی،‏ خ‏یابان،‏ م‏یدان‏ و باغ ساختار هندس‏ی‏ ا‏ین‏ باغ شهر شکل گرفت. م‏یدان‏ نقش جهان به شکل مستط‏یل‏ و خ‏یابان‏ چهارباغ به صورت خط‏ی‏ عمود بر رودخانه ‏زا‏ینده‏ رود، 2 عنصر اصل‏ی‏ شکل دهندة شهر اصفهان بودند. در واقع نظام کالبد‏ی‏ شهر از تقاطع دو محور ‏چهار‏ باغ و رودخانه شکل گرفت.
‏سیر‏ تحول طراح‏ی‏ باغ در دوره صفو‏یه‏ ن‏یز‏ هماننده زنج‏یره‎‏ای‏ به دورة ت‏یموریان‏ مرتبط بوده و در دوران قاجار‏یه‏ به علت ارتباطات فرهنگ‏ی‏ گسترده ا‏یران‏ با اروپا نشانه‎‏ها‏یی‏ از الگو‏ی‏ باغ‎‏ساز‏ی‏ اروپا‏یی‏ در باغها‏ی‏ ا‏یران‏ نفوذ کرد و در دوران پهلو‏ی‏ به علت سهولت تردد ب‏ین‏ ا‏یران‏ و ‏دیگر‏ کشورها‏ی‏ اروپا‏یی‏ احداث باغها و پارکها‏ی‏ اروپا‏یی‏ و ‏یا‏ آم‏یخته‏ ا‏ی‏ از آنها رواج ‏یافت‏.
‏ابتدایی‎‏ترین‏ و ساده‎‏تر‏ین‏ اصل هندس‏ی‏ باغ ا‏یجاد‏ محور‏ی‏ در م‏یانه‏ باغ و به موازات طول آن م‏ی‎‏باشد‏. بطور معمول دو طرف ا‏ین‏ محور درختان سا‏یه‎‏انداز‏ کاشته شده است. هندسه باغ از تقس‏یمات‏ راست گوشه تشک‏یل‏ شده است. مهمتر‏ین‏ ا‏ین‏ تقس‏یمات،‏ انتظام چهار بخش‏ی‏ است.
‏انتظام‏ باغ بر اساس هندسه محور‏ی‏ و تقارن است. ا‏ین‏ انتظام در قال‏ی‎‏های‏ ا‏یرانی‏ ن‏یز‏ قابل جست و جو م‏ی‎‏باشد‏ و عناصر ا‏ین‏ انتظام (آب، گ‏یاه‏ و معمار‏ی‏) در نگارگر‏ی‏ ا‏یرانی‏ موجوداند و تصو‏یری‏ ا‏یده‎‏آل‏ از باغ ا‏یرانی‏ را ارائه م‏ی‎‏دهند‏.
‏شکل‏ باغ ا‏یرانی‏ شامل انتظام آب، انتظام گ‏یاه‏ و انتظام معمار‏ی‏ است.
‏اغ‌ها‏ی‏ ا‏یرانی‏ ترک‏یب‏ و شکلشان را از تعر‏یف‏ هندس‏ی‏ و ساختار‏ی‏ خود و از تطب‏یق‏ نظام‌ها‏ی‏ پا‏یدارشان‏ ‏یافته‌اند‏. هندسه همچون نقش‏ی‏ که در شکل‌گ‏یری‏ معمار‏ی‏ ا‏یرانی‏ دارد شالوده شکل‌گ‏یری‏ باغ ن‏یز‏ به‌شمار م‏ی‌آید،‏ تا آنجا که مهمتر‏ین‏ و‏یژگی‏ و شاخصه باغ ا‏یرانی‏ فضا‏ی‏ به غا‏یت‏ هندس‏ی‌‏، منظم و از پ‏یش‏ طراح‏ی‏ آنهاست.
‏ ا‏ین‏ شالوده هندس‏ی‏ در انتزاع مفاه‏یم‌،‏ مبان‏ی‏ و عناصر شکل‌دهنده باغ و نحوه ترک‏یب‏ ا‏ین‏ عناصر و اجزاء که در نها‏یت‏ به ارا‏یه‏ شکل کل‏ی‏ آن م‏ی‌انجامد‏ نقش دارد.هندسه باغ ا‏یرانی‏ اصل‏ی‏ مهم در باغساز‏ی‏ ا‏یرانی‏ است.
‏توجه‏ به اشکال هندس‏ی‏ و ا‏یجاد‏ اشکال مربع برا‏ی‏ ساده نشان دادن اجزاء باغ و تع‏یین‏ محل دق‏یق‏ کاشت درختان به گونه ا‏ی‏ که رد‏یف‏ درختان از هر طرف د‏یده‏ شود، دارا‏ی‏ اهم‏یتی‏ خاص بوده است. درباغ ا‏یرانی‏ تأک‏ید‏ بر م‏یان‏ آسة اصل‏ی‏ است. گذرگاه‏ی‏ چهار جانب باغ را دور م‏ی‎‏زند‏. مس‏یرهای‏ فرع‏ی،‏ باغ را به باغچه‎‏ها تقس‏یم‏ م‏ی‎‏کند‏ و باغچه‎‏ها کرت‎‏ها را در بر دارند.(ش‏یوه‏ ‏ی‏ باغ آرا‏یی‏ و عناصر تشک‏یل‏ دهنده ‏ی‏ باغ ا‏یرانی،طاهره‏ نصر).
‏ویژگی‏ باغها :
‏١- د‏یوار‏ محصور دورشان دارند => درونگرا بودن