تحقیق چکیده ( ورد)

دسته بندي : دانش آموزی و دانشجویی » دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 27 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

1
‏چکیده
‏یکی‏ ‏از‏ ‏درس‏‌‏هایی‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏هر‏ ‏برنامه‏ ‏درسی‏ ‏دوره‏ ‏متوسطه‏ ‏مورد‏ ‏توجه‏ ‏خاص‏ ‏قرار‏ ‏می‏‌‏گیرد‏ ‏و‏ ‏همواره‏ ‏جایگاه‏ ‏مهمی‏ ‏برای‏ ‏آن‏ ‏قائل‏ ‏شده‏ ‏است،‏ ‏درس‏‌‏های‏ ‏مختلف‏ ‏ریاضی‏ ‏بوده‏ ‏است‏. ‏طی‏ ‏سال‏‌‏های‏ ‏اخیر‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏ناکارآمدی‏ ‏برنامه‏‌‏ها‏ ‏و‏ ‏سیاست‏‌‏گذاری‏‌‏های‏ ‏آموزش‏ ‏ریاضی‏ ‏در‏ ‏ایران،‏ ‏مدیران،‏ ‏برنامه‏‌‏ریزان‏ ‏و‏ ‏سیاست‏‌‏گذاران‏ ‏آموزشی،‏ ‏دائماً‏ ‏در‏ ‏فکر‏ ‏طراحی‏ ‏و‏ ‏اجرای‏ ‏برنامه‏‌‏ای‏ ‏جدید،‏ ‏جامع‏ ‏و‏ ‏فراگیر‏ ‏بوده‏‌‏اند‏ ‏تا‏ ‏شاید‏ ‏این‏ ‏مشکل‏ ‏تا‏ ‏حدودی‏ ‏مرتفع‏ ‏شود‏ ‏اما‏ ‏با‏ ‏بررسیِ‏ ‏روند‏ ‏تغییر‏ ‏برنامه‏‌‏ها‏ ‏و‏ ‏کتاب‏‌‏های‏ ‏درسی،‏ ‏مشاهده‏ ‏می‏‌‏شود‏ ‏که‏ ‏تغییراتِ‏ ‏شتاب‏‌‏زده،‏ ‏گاهی‏ ‏باعث‏ ‏ایجاد‏ ‏فراز‏ ‏و‏ ‏فرود‏‌‏ها‏ ‏و‏ ‏ناهمگونی‏‌‏هایی‏ ‏در‏ ‏تصمیم‏‌‏گیری‏‌‏های‏ ‏برنامه‏‌‏ای‏ ‏شده‏ ‏است‏. ‏در‏ ‏حقیقت،‏ ‏اِعمال‏ ‏این‏ ‏تغییرات،‏ ‏نه‏ ‏تنها‏ ‏مشکلات‏ ‏برنامه‏‌‏های‏ ‏پیشین‏ ‏را‏ ‏مرتفع‏ ‏نکرد،‏ ‏بلکه‏ ‏می‏‌‏تواند‏ ‏موجب‏ ‏مشکلات‏ ‏پیش‏‌‏بینی‏ ‏نشده‏ ‏دیگری‏ ‏شود‏. ‏این‏ ‏مهم،‏ ‏می‏‌‏تواند‏ ‏موضوع‏ ‏بررسی‏ ‏موشکافانه‏‌‏تری‏ ‏باشد‏.
‏در‏ ‏دوره‏‌‏های‏ ‏مختلف،‏ ‏رویکردهای‏ ‏گوناگونی‏ ‏به‏ ‏آموزش‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏اهداف‏ ‏آموزشی‏ ‏مختلفی‏ ‏تدوین‏‌‏شده‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏بیشتر‏ ‏برنامه‏‌‏های‏ ‏درسی،‏ ‏بر‏ ‏اهمیت‏ ‏مباحث‏ ‏ریاضی‏ ‏تأکید‏ ‏می‏‌‏شود‏. ‏اهدافی‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏ضرورت‏ ‏گنجاندن‏ ‏ریاضی‏ ‏در‏ ‏برنامه‏ ‏درسی‏ ‏اشاره‏ ‏دارد،‏ ‏مسئولیت‏ ‏برنامه‏‌‏ریزان‏ ‏آموزشی‏ ‏را‏ ‏برای‏ ‏تدوین‏ ‏سرفصل‏‌‏های‏ ‏متناسب‏ ‏با‏ ‏نیازهای‏ ‏جامعه،‏ ‏سنگین‏‌‏تر‏ ‏می‏‌‏کند‏. ‏در‏ ‏حوزه‏ ‏یادگیری‏ ‏سند‏ ‏برنامه‏ ‏درسی‏ ‏ملّی‏ (1391)‏،‏ ‏بر‏ ‏ضرورت‏ ‏پرداختن‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏امر‏ ‏و‏ ‏پذیرش‏ ‏مسئولیت‏ ‏آن،‏ ‏تأکید‏ ‏شده‏ ‏است‏:
‏ریاضیات‏ ‏و‏ ‏کاربردهای‏ ‏آن‏ ‏بخشی‏ ‏از‏ ‏زندگی‏ ‏روزانه‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏جهت‏ ‏حل‏ ‏مشکلات‏ ‏زندگی‏ ‏در‏ ‏حوزه‏‌‏های‏ ‏مختلف‏ ‏به‏ ‏شمار‏ ‏می‏‌‏آید‏ ‏که‏ ‏دارای‏ ‏کاربردهای‏ ‏وسیع‏ ‏در‏ ‏فعالیت‏‌‏های‏ ‏متفاوت‏ ‏انسانی‏ ‏است‏. ‏ریاضیات،‏ ‏موجب‏ ‏تربیت‏ ‏افرادی‏ ‏خواهد‏ ‏شد‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏برخورد‏ ‏با‏ ‏مسائل‏ ‏بتوانند‏ ‏به‏‌‏طور‏ ‏منطقی‏ ‏استدلال‏ ‏کنند،‏ ‏قدرت‏ ‏تجزیه‏ ‏و‏ ‏انتزاع‏ ‏داشته‏ ‏باشند‏ ‏و‏ ‏درباره‏ ‏پدیده‏‌‏های‏ ‏پیرامونی‏ ‏تئوری‏‌‏های‏ ‏جامع‏ ‏بسازند‏. ‏وجه‏ ‏مهم‏ ‏ریاضی‏ ‏توانمندسازی‏ ‏انسان‏ ‏برای‏ ‏توصیف‏ ‏دقیق‏ ‏موقعیت‏‌‏های‏ ‏پیچیده،‏ ‏پیش‏‌‏بینی‏ ‏و‏ ‏کنترل‏ ‏وضعیت‏‌‏های‏ ‏ممکن‏ ‏مادی‏ ‏طبیعی،‏ ‏اقتصادی،‏ ‏اجتماعی‏ ‏است؛‏ ‏بنابراین،‏ ‏توانایی‏ ‏به‏‌‏کارگیری‏ ‏ریاضی‏ ‏در‏ ‏حل‏ ‏مسائل‏ ‏روزمره‏ ‏و‏ ‏انتزاعی،‏ ‏از‏ ‏اهداف‏ ‏اساسی‏ ‏آموزش‏ ‏ریاضی‏ ‏می‏‌‏باشد‏ (‏نگاشت‏ ‏سوم‏ ‏سند‏ ‏برنامه‏ ‏درسی‏ ‏ملی،‏ 1391‏؛‏ ‏ص‏. 33).
‏مقدمه
‏هنگامی‏ ‏که‏ ‏دانش‏ ‏آموز‏ ‏کاربرد‏ ‏علم‏ ‏ریاضی‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏زندگی‏ ‏خود‏ ‏درک‏ ‏کند‏ ‏به‏ ‏یادگیری‏ ‏آن‏ ‏علاقه‏ ‏بیشتری‏ ‏نشان‏ ‏خواهد‏ ‏داد‏. ‏بنابراین‏ ‏دبیر‏ ‏باید‏ ‏این‏ ‏درس‏ ‏را‏ ‏با‏ ‏شیوه‏ ‏مناسبی‏ ‏تدریس‏ ‏کند‏. ‏رابطه‏ ‏ریاضی‏ ‏در‏ ‏درس
2
‏ ‏های‏ ‏دیگر‏ ‏باید‏ ‏مشخص‏ ‏شود‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏آموخت‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏بیشتر‏ ‏درس‏ ‏ها‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏از‏ ‏این‏ ‏علم‏ ‏بهره‏ ‏برد‏.‏وی‏ ‏خاطر‏ ‏نشان‏ ‏می‏ ‏کند‏: ‏نباید‏ ‏ریاضی‏ ‏را‏ ‏فقط‏ ‏در‏ ‏اعداد‏ ‏و‏ ‏ارقام‏ ‏خلاصه‏ ‏کرد؛‏ ‏اگر‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏خودشان‏ ‏به‏ ‏قانون‏ ‏ریاضی‏ ‏برسند‏ ‏و‏ ‏آن‏ ‏را‏ ‏کشف‏ ‏کنند،‏ ‏یادگیری‏ ‏شان‏ ‏عمیق‏ ‏تر‏ ‏می‏ ‏شود،‏ ‏بنابراین‏ ‏بهتر‏ ‏است‏ ‏دبیر‏ ‏بیشتر‏ ‏به‏ ‏شکل‏ ‏یک‏ ‏راهنما‏ ‏در‏ ‏کنار‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏باشد،‏ ‏نه‏ ‏این‏ ‏که‏ ‏فقط‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏متکلم‏ ‏وحده‏ ‏در‏ ‏مقابل‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏قرار‏ ‏بگیرد‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏به‏ ‏دلیل‏ ‏هم‏ ‏سن‏ ‏و‏ ‏سال‏ ‏بودن،‏ ‏زبان‏ ‏یکدیگر‏ ‏را‏ ‏بهتر‏ ‏می‏ ‏فهمند‏ ‏و‏ ‏دبیر‏ ‏ریاضی‏ ‏باید‏ ‏از‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏قوی‏ ‏تر‏ ‏که‏ ‏مطلب‏ ‏را‏ ‏زودتر‏ ‏فرا‏ ‏گرفته‏ ‏اند‏ ‏برای‏ ‏ارائه‏ ‏مطلب‏ ‏به‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏دیگر‏ ‏کمک‏ ‏بگیرد‏.
‏همچنین‏ ‏دبیر‏ان‏ ‏میتوانند‏ ‏از‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏داوطلب‏ ‏بخواهند‏ ‏که‏ ‏یکی‏ ‏ازدرس‏ ‏های‏ ‏ریاضی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏کنفرانس‏ ‏توضیح‏ ‏دهد‏ ‏و‏ ‏او‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏روش‏ ‏های‏ ‏گوناگون‏ ‏تشویق‏ ‏کنند‏ ‏آن‏ ‏وقت‏ ‏دبیر‏ان‏ ‏میتوانند‏ ‏اثرات‏ ‏مثبت‏ ‏این‏ ‏روش‏ ‏را‏ ‏ببینند‏.
‏ریاضی‏ ‏از‏ ‏جمله‏ ‏درس‏ ‏هایی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏نظم‏ ‏و‏ ‏طبقه‏ ‏بندی‏ ‏اطلاعات‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏کمک‏ ‏زیادی‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏و‏ ‏قوه‏ ‏نقد،‏ ‏انتقاد،‏ ‏خلاقیت‏ ‏و‏ ‏حس‏ ‏کنجکاوی‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏را‏ ‏افزایش‏ ‏می‏ ‏دهد‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏ابزارهای‏ ‏قوی‏ ‏برای‏ ‏تربیت‏ ‏تفکر‏ ‏و‏ ‏استدلال‏ ‏دانش‏ ‏آموزان،‏ ‏تدریس‏ ‏ریاضی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏اعتقاد‏ ‏بسیاری‏ ‏از‏ ‏دبیر‏ان،‏ ‏این‏ ‏درس‏ ‏تغذیه‏ ‏کننده‏ ‏اصلی‏ ‏علوم‏ ‏دیگر‏ ‏است‏. ‏پایه‏ ‏فناوری‏ ‏و‏ ‏صنعت،‏ ‏ریاضی‏ ‏است،‏ ‏ضمن‏ ‏این‏ ‏که‏ ‏موفق‏ ‏بودن‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏درس‏ ‏زمینه‏ ‏موفقیت‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏علوم‏ ‏دیگر‏ ‏فراهم‏ ‏خواهد‏ ‏کرد‏.‏با‏ ‏آموزش‏ ‏مناسب‏ ‏ریاضی‏ ‏به‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏توانایی‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏را‏ ‏برای‏ ‏زندگی‏ ‏در‏ ‏جهان‏ ‏امروز‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏فناوری‏ ‏و‏ ‏رایانه‏ ‏مجهز‏ ‏است،افزایش‏ ‏داد‏.
‏این‏ ‏درس‏ ‏پایه‏ ‏علوم‏ ‏دیگر‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏درس‏ ‏های‏ ‏دیگر‏ ‏تأثیر‏ ‏می‏ ‏گذارد‏ ‏به‏ ‏طوری‏ ‏که‏ ‏مشاهده‏ ‏می‏ ‏شود‏ ‏حتی‏ ‏در‏ ‏المپیاد‏ ‏ادبی،‏ ‏دانش‏ ‏آموزانی‏ ‏که‏ ‏توانایی‏ ‏بیشتری‏ ‏در‏ ‏ریاضی‏ ‏دارند‏ ‏از‏ ‏موفقیت‏ ‏بیشتری‏ ‏برخوردار‏ ‏هستند‏.
‏بیان مسئله
‏یکی‏ ‏از‏ ‏اهداف‏ ‏مهم‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏ایجاد‏ ‏توانایی‏‌‏های‏ ‏ذهنی‏ ‏و‏ ‏نظم‏ ‏فکری‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏است‏ ‏پس‏ ‏منظور‏ ‏اصلی‏ ‏آموزش‏ ‏ریاضی‏ ‏عبارت‏ ‏است‏ ‏از‏ ‏توسعه‏‌‏ی‏ ‏قدرت‏ ‏درک‏ ‏و‏ ‏فهم‏ ‏استدلال،‏ ‏پرورش‏ ‏تفکر‏ ‏عقلی‏ ‏و‏ ‏به‏‌‏وجود‏ ‏آوردن‏ ‏روش‏ ‏استدلال‏ ‏و‏ ‏تفکر‏ ‏منطقی‏ ‏و‏ ‏ایجاد‏ ‏آفرینش‏‌‏های‏ ‏فکری‏ ‏و‏ ‏خلاقیت‏‌‏پروری‏ ‏از‏ ‏دیگر‏ ‏اهداف‏ ‏آموزش‏ ‏ریاضی‏ ‏در‏ ‏فراگیران‏ ‏به‏ ‏حساب‏ ‏می‏‌‏آید‏. ‏به‏ ‏طور‏ ‏کلی‏ ‏دو‏ ‏نوع‏ ‏تفکر‏ ‏وجود‏ ‏دارد‏: ‏تفکر‏ ‏نقاد
3
‏ ‏و‏ ‏تفکر‏ ‏خلاق‏ ‏که‏ ‏این‏ ‏دو‏ ‏گروه‏ ‏از‏ ‏تفکر‏ ‏رابطه‏ ‏وی‏‍‏ژه‏‌‏ای‏ ‏با‏ ‏هم‏ ‏دارند‏. ‏این‏ ‏درس‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏پایه‏‌‏های‏ ‏بنیادین‏ ‏در‏ ‏سطح‏ ‏تحصیلی‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏ارکان‏ ‏تدریس‏ ‏به‏ ‏شمار‏ ‏می‏‌‏آید‏. ‏می‏‌‏توان‏ ‏گفت‏ ‏ریاضیات‏ ‏یک‏ ‏شیوه‏‌‏ی‏ ‏تفکر‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏ما‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏داشتن‏ ‏راه‏‌‏بردی‏ ‏در‏ ‏سازمان‏‌‏دهی‏ ‏و‏ ‏تجزیه‏ ‏و‏ ‏ترکیب‏ ‏داده‏‌‏ها‏ ‏مجهز‏ ‏می‏‌‏کند‏. ‏هنری‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏نظم‏ ‏و‏ ‏سازگاری‏ ‏درونی‏ ‏توصیف‏ ‏می‏‌‏شود‏. ‏ریاضیات‏ ‏را‏ ‏باید‏ ‏در‏ ‏سه‏ ‏جهت‏ ‏توصیف‏ ‏کرد‏: ‏ا‏- ‏ابزار‏: ‏یعنی‏ ‏از‏ ‏دید‏ ‏کاربردی‏ ‏که‏ ‏ارزش‏ ‏و‏ ‏ضرورت‏ ‏آن‏ ‏روز‏ ‏به‏ ‏روز‏ ‏در‏ ‏جوامع‏ ‏کنونی‏ ‏بیش‏‌‏تر‏ ‏احساس‏ ‏می‏‌‏شود‏. -۲ ‏یک‏ ‏زبان‏: ‏یعنی‏ ‏وسیله‏‌‏ای‏ ‏برای‏ ‏نمایش‏ ‏دانش،‏ ‏توصیف،‏ ‏تجزیه‏ ‏و‏ ‏تحلیل‏ ‏و‏ ‏انتقال‏ ‏آن‏ ‏که‏ ‏ضرورت‏ ‏آن‏ ‏به‏‌‏خاطر‏ ‏گنگ‏ ‏و‏ ‏نارسا‏ ‏بودن‏ ‏زبان‏‌‏های‏ ‏معمولی‏ ‏غیر‏ ‏قابل‏ ‏انکار‏ ‏است‏. -۳ ‏یک‏ ‏زمینه‏ ‏تربیتی‏: ‏به‏ ‏منظور‏ ‏پرورش‏ ‏و‏ ‏نظم‏ ‏فکری‏ ‏و‏ ‏بالا‏ ‏بردن‏ ‏قدرت‏ ‏اندیشه‏ ‏و‏ ‏استدلال‏ ‏منطقی‏. ‏افت‏ ‏تحصیلی‏ ‏در‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏: ‏افت‏ ‏تحصیلی‏ ‏عبارت‏ ‏است‏ ‏از‏ ‏عدم‏ ‏موفقیت‏ ‏در‏ ‏تحصیل‏ ‏و‏ ‏وقوع‏ ‏ترک‏ ‏تحصیل‏ ‏یا‏ ‏ترک‏ ‏تحصیل‏ ‏زودرس،‏ ‏تکرار‏ ‏پایه‏ ‏تحصیلی‏ ‏و‏ ‏مردودی‏ ‏در‏ ‏نظام‏ ‏آموزش‏ ‏و‏ ‏پرورش،‏ ‏و‏ ‏ترک‏ ‏یک‏ ‏دوره‏ ‏تحصیلی‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏اتمام‏ ‏آن‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏سخن‏ ‏دیگر‏ ‏افت‏ ‏تحصیلی‏ ‏کاهش‏ ‏عملکرد‏ ‏و‏ ‏درس‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏از‏ ‏سطحی‏ ‏رضایت‏ ‏بخش‏ ‏به‏ ‏سطحی‏ ‏نامطلوب‏ ‏است‏. ‏پس‏ ‏مقایسه‏ ‏و‏ ‏سنجش‏ ‏سطح‏ ‏عملکرد‏ ‏تحصیلی‏ ‏قبلی‏ ‏و‏ ‏فعلی‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏بهترین‏ ‏شاخص‏ ‏افت‏ ‏تحصیلی‏ ‏است‏. ‏نتایج‏ ‏تحقیقات‏ ‏اخیر‏ ‏نشانگر‏ ‏افت‏ ‏شدید‏ ‏در‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏در‏ ‏مقاطع‏ ‏راهنمایی‏ ‏و‏ ‏دبیرستان‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏دلیل‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏دانش‏‌‏آموز‏ ‏ریاضی‏ ‏را‏ ‏درک‏ ‏نمی‏‌‏کند‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏آن‏ ‏نمی‏‌‏تواند‏ ‏ارتباط‏ ‏برقرار‏ ‏کنند‏. ‏بنابراین‏ ‏به‏ ‏ریاضیات‏ ‏و‏ ‏آموزش‏ ‏آن‏ ‏علاقه‏ ‏ندارد‏ ‏آنان‏ ‏در‏ ‏آموزش‏ ‏مشکل‏ ‏دارند‏ ‏و‏ ‏بالطبع‏ ‏در‏ ‏رابطه‏ ‏با‏ ‏آموزش‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏با‏ ‏معلم‏ ‏ریاضی‏ ‏نمی‏‌‏توانند‏ ‏ارتباط‏ ‏صمیمانه‏ ‏و‏ ‏مناسبی‏ ‏داشته‏‌‏باشند‏. ‏ریاضی‏ ‏با‏ ‏شیرینی‏ ‏خاص‏ ‏خود‏ ‏هنوز‏ ‏بر‏ ‏شمار‏ ‏زیادی‏ ‏از‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏سنگین‏ ‏و‏ ‏خشک‏ ‏به‏ ‏نظر‏ ‏می‏‌‏آید‏. ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏این‏‌‏که‏ ‏روند‏ ‏آموزش‏ ‏و‏ ‏فراگیری‏ ‏ریاضی‏ ‏ملازمه‏ ‏زیادی‏ ‏با‏ ‏یک‏ ‏نظریه‏ ‏برای‏ ‏آموزش‏ ‏ریاضی‏ ‏دارد‏ ‏و‏ ‏آموزش‏ ‏صحیح‏ ‏و‏ ‏مؤثر‏ ‏در‏ ‏ریاضیات‏ ‏نیاز‏ ‏به‏ ‏آشنایی‏ ‏و‏ ‏شناخت‏ ‏عمیق‏ ‏از‏ ‏ماهیت‏ ‏ریاضیات‏ ‏و‏ ‏اصول‏ ‏حاکم‏ ‏بر‏ ‏فعالیت‏ ‏دارند‏. ‏رابطه‏‌‏ی‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏و‏ ‏انتخاب‏ ‏رشته‏ ‏در‏ ‏دوره‏‌‏ی‏ ‏متوسطه‏ ‏موفقیت‏ ‏تحصیلی‏ ‏و‏ ‏شغلی‏ ‏و‏ ‏امکان‏ ‏برخورداری‏ ‏از‏ ‏مزیت‏‌‏های‏ ‏اجتماعی‏ ‏در‏ ‏آینده‏ ‏با‏ ‏میزان‏ ‏برخورداری‏ ‏افراد‏ ‏از‏ ‏دانش‏ ‏کاربردی‏ ‏و‏ ‏متناسب‏ ‏با‏ ‏نیاز‏ ‏جامعه‏ ‏رابطه‏‌‏ای‏ ‏مستقیم‏ ‏دارد‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏بین‏ ‏ریاضیات‏ ‏نقشی‏ ‏بی‏‌‏بدیل‏ ‏و‏ ‏تأثیرگذار‏ ‏در‏ ‏یادگیری‏ ‏و‏ ‏آموزش‏ ‏دیگر‏ ‏علوم‏ ‏ایفا‏ ‏می‏‌‏کند‏. ‏از‏ ‏جهتی‏ ‏همواره‏ ‏اولیا‏ ‏و‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏با‏ ‏بی‏ ‏توجهی‏ ‏و‏ ‏غفلت،‏ ‏ضمن‏ ‏از‏ ‏دست‏ ‏دادن‏ ‏فرصت‏‌‏ها‏ ‏خواستار‏ ‏کسب‏ ‏نتیجه‏ ‏و‏ ‏موفقیت‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏درس‏ ‏در‏ ‏آخرین‏ ‏فرصت‏ ‏یادگیری‏ ‏و‏ ‏آموزشی‏ ‏می‏‌‏باشند‏ ‏و‏ ‏این‏ ‏نکته‏ ‏ضمن‏ ‏ایجاد‏ ‏شکست‏ ‏تحصیلی،‏ ‏ذهنیتی‏ ‏منفی‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏ایجاد‏ ‏کرده‏‌‏است‏. ‏در‏ ‏حالی‏ ‏که‏ ‏می‏‌‏توان‏ ‏با‏ ‏اندکی‏ ‏آینده‏‌‏نگری‏ ‏و‏ ‏تعریف‏ ‏چشم‏‌‏اندازهای‏ ‏روشن‏ ‏ضمن‏ ‏خوشایند‏ ‏نمودن‏ ‏آموزش‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏فرصت‏ ‏موفقیت‏ ‏و‏ ‏دست‏‌‏یابی‏ ‏به‏ ‏افتخارات‏ ‏علمی‏ ‏و‏ ‏شغلی‏ ‏را‏ ‏برای‏ ‏فراگیران‏ ‏فراهم‏ ‏کرد
4
‏توصيف وضع موجود
‏اينجانب ‏مریم قپانوری مدت 11‏ سال است كه در آموزش و پرورش مشغول خدمت هستم. و هم اكنون دبير رياضي آموزشگاه ‏بهار میان آبه ‏دوره اول متوسطه هستم. ‏آنچه‏ ‏ذهن‏ ‏مرا‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏مشغول‏ ‏کرده‏ ‏بود‏ ‏،‏ ‏به‏ ‏شرح‏ ‏زیر‏ ‏است‏: ‏در‏ ‏اوایل‏ ‏سال‏ ‏تحصیلی‏ ‏یاد‏ ‏شده،‏ ‏همواره‏ ‏رفتار‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏در‏ ‏زنگ‏ ‏ریاضی،‏ ‏توجه‏ ‏مرا‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏جلب‏ ‏می‏­‏کرد‏. ‏بدان‏ ‏معنا‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏زنگ،‏ ‏شاهد‏ ‏چهره‏­‏های‏ ‏درهم‏ ‏رفته‏ ‏و‏ ‏بی‏ ‏حوصله‏­‏ی‏ ‏آنان‏ ‏بودم‏. ‏بعضی‏ ‏از‏ ‏دانش‏ ‏آموزان‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏زنگ‏ ‏با‏ ‏یکدیگر‏ ‏صحبت‏ ‏می‏­‏کردند،‏ ‏برخی‏ ‏از‏ ‏آن‏ ‏ها‏ ‏بی‏ ‏مورد‏ ‏اجازه‏­‏ی‏ ‏بیرون‏ ‏رفتن‏ ‏از‏ ‏کلاس‏ ‏را‏ ‏می‏­‏گرفتند،‏ ‏چند‏ ‏تا‏ ‏از‏ ‏دانش‏­‏آموزان‏ ‏سرشان‏ ‏را‏ ‏روی‏ ‏میز‏ ‏خود‏ ‏گذاشته‏ ‏چرت‏ ‏می‏ ‏زدند‏ ‏یا‏ ‏سر‏ ‏مدادشان‏ ‏را‏ ‏می‏ ‏جویدند‏. ‏گاهی‏ ‏اوقات‏ ‏کتاب‏ ‏ریاضی‏­‏شان‏ ‏را‏ ‏نمی‏­‏آوردند‏ ‏و‏ ‏هنگام‏ ‏انجام‏ ‏تمرین‏­‏ها،‏ ‏دائم‏ ‏در‏ ‏کلاس‏ ‏راه‏ ‏می‏­‏رفتند‏. ‏در‏ ‏واقع‏ ‏آن‏ ‏چه‏ ‏بیش‏ ‏از‏ ‏هر‏ ‏چیز‏ ‏مرا‏ ‏متعجّب‏ ‏می‏‌‏کرد،‏ ‏کم‏­‏تحرکی‏ ‏و‏ ‏بی‏­‏توجهی‏ ‏آنان‏ ‏نسبت‏ ‏به‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏بود،‏ ‏زیرا‏ ‏آن‏­‏ها‏ ‏در‏ ‏زنگ‏‌‏های‏ ‏دیگر‏ ‏فعال‏ ‏و‏ ‏پر‏­‏تحرّک‏ ‏بودند‏ ‏و‏ ‏برای‏ ‏انجام‏ ‏دادن‏ ‏فعالیّت‏‌‏های‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏درس‏­‏های‏ ‏دیگر‏ ‏میل‏ ‏و‏ ‏رغبت‏ ‏زیادی‏ ‏از‏ ‏خود‏ ‏نشان‏ ‌‏داده‏ ‏و‏ ‏فعالیت‏­‏های‏ ‏مورد‏ ‏نظر‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏خوبی،‏ ‏کامل‏ ‏و‏ ‏تمیز‏ ‏انجام‏ ‏می‏­‏دادند،‏ ‏اما‏ ‏درکلاس‏ ‏ریاضی‏ ‏علاوه‏ ‏بر‏ ‏این‏ ‏که‏ ‏غیر‏­‏فعال‏ ‏بودند،‏ ‏تکالیف‏ ‏و‏ ‏فعالیت‏­‏های‏ ‏مربوطه‏ ‏را‏ ‏نیز‏ ‏کامل‏ ‏و‏ ‏مرتب‏ ‏انجام‏ ‏نمی‏ ‏دادند‏! ‏زمانی‏ ‏که‏ ‏فعالیت‏­‏های‏ ‏عملکردی‏ ‏ارائه‏ ‏می‏­‏شد‏ ‏تا‏ ‏انجام‏ ‏دهند،‏ ‏مشاهده‏ ‏می‏­‏کردم‏ ‏که‏ ‏بی‏­‏حوصله،‏ ‏بی‏­‏دقت‏ ‏و‏ ‏نامرتب‏ ‏انجام‏ ‏می‏ ‏دهند‏. ‏از‏ ‏این‏ ‏که‏ ‏آن‏‌‏ها‏ ‏این‏ ‏قدر‏ ‏نسبت‏ ‏به‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏بی‏­‏توجه‏ ‏بودند،‏ ‏متأثر‏ ‏می‏‌‏شدم‏. ‏احساس‏ ‏می‏­‏کردم‏ ‏حتماً‏ ‏مشکلی‏ ‏هست‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏درس‏ ‏مورد‏­‏ ‏نظر‏ ‏بی‏­‏اعتنا‏ ‏هستند،‏ ‏به‏ ‏همین‏ ‏دلیل‏ ‏توجهم‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏مسأله‏ ‏بیش‏­‏تر‏ ‏جلب‏ ‏شد‏ ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏که‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏علوم‏ ‏پایه‏ ‏محسوب‏ ‏می‏‌‏شود،‏ ‏عدم‏­‏ ‏علاقه‏ ‏به‏ ‏این‏ ‏درس،‏ ‏منجر‏ ‏به‏ ‏ناتوانی‏ ‏یادگیری‏ ‏شده،‏ ‏در‏ ‏نهایت،‏ ‏نه‏ ‏تنها‏ ‏باعث‏ ‏افت‏ ‏تحصیلی‏ ‏و‏ ‏اتلاف‏ ‏بودجه‏ ‏می‏‌‏شود،‏ ‏بلکه‏ ‏به‏ ‏سرزنش‏ ‏و‏ ‏تحقیر‏ ‏دانش‏‌‏آموزان،‏ ‏تشکیل‏ ‏خودپنداره‏ ‏ی‏ ‏ضعیف‏ ‏و‏ ‏کاهش‏ ‏عزت‏ ‏نفس‏ ‏آنان‏ ‏انجامیده‏ ‏و‏ ‏سلامت‏ ‏روان‏­‏شان‏ ‏را‏ ‏نیز‏ ‏به‏ ‏مخاطره‏ ‏می‏‌‏اندازد‏. ‏و‏ ‏چه‏ ‏بسا‏ ‏آنان‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏مکانیزم‏‌‏های‏ ‏دفاعی‏ ‏ناموفق‏ ‏بکشاند‏. ‏این‏ ‏مشکلات،‏ ‏از‏ ‏مدرسه‏ ‏و‏ ‏دانش‏‌‏آموزان،‏ ‏به‏ ‏خانه‏ ‏و‏ ‏خانواده‏ ‏کشانده‏ ‏شده‏ ‏و‏ ‏اضطراب‏ ‏و‏ ‏ناخشنودی‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏همه‏ ‏فضای‏ ‏زندگی‏ ‏می‏‌‏پراکند‏ ‏و‏ ‏حاصل‏ ‏همه‏­‏ی‏ ‏این‏­‏ها،‏ ‏آسیب‏ ‏سختی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏بهداشت‏ ‏روانی‏ ‏جامعه‏ ‏وارد‏ ‏می‏‌‏شود‏.(‏تبریزی،‏1384‏،ص‏7) ‏از‏ ‏این‏ ‏رو،‏ ‏و‏ ‏بر‏ ‏اساس‏ ‏وظیفه‏­‏ی‏ ‏خطیر‏ ‏الهی‏ ‏و‏ ‏تعهد‏ ‏شغلی‏ ‏خود‏ ‏و‏ ‏احساس‏ ‏مسئولیتی‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏برابر‏ ‏دانش‏‌‏آموزانم‏ ‏داشتم،‏ ‏سعی‏ ‏کردم‏ ‏ابتدا‏ ‏علل‏ ‏بی‏‌‏علاقه‏‌‏گی‏ ‏آنان‏ ‏را‏ ‏نسبت‏ ‏به‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏ریشه‏­‏یابی‏ ‏نموده‏ ‏و‏ ‏سپس‏ ‏به‏ ‏حل‏ ‏آن‏ ‏مبادرت‏ ‏ورزم‏. ‏مسأله‏­‏ای‏ ‏که‏ ‏برایم‏ ‏مطرح‏ ‏می‏‌‏شد‏ ‏این‏ ‏بود؛‏ ‏با‏ ‏توجه‏ ‏به‏ ‏محور‏ ‏بودن‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏در‏ ‏فعالیت‏‌‏های‏ ‏کلاس،‏ ‏در‏ ‏راستای‏ ‏هدف‏ ‏این‏ ‏اقدام‏ ‏پژوهی‏ ‏چه‏ ‏راه‏­‏کارهای‏ ‏عملی‏ ‏را‏ ‏می‏‌‏توان‏ ‏ارائه‏ ‏نمود‏ ‏تا‏ ‏میزان‏ ‏علاقه‏‌‏مندی‏ ‏دانش‏‌‏آموزان‏ ‏به‏ ‏درس‏ ‏ریاضی‏ ‏و‏ ‏فعالیت‏‌‏های‏ ‏مربوط‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏بیشتر‏ ‏شود؟